De eerste tandjes van je baby

Wanneer komen de eerste tandjes door?

De meeste baby’s krijgen hun eerste tandje tussen de 4 en 7 maanden. Eerder of later kan natuurlijk ook, maar het gemiddelde ligt rond de 6 maanden. Het doorkomen van kiezen en tanden gaat door tot de leeftijd van ongeveer 3 jaar. Dan hebben de meeste kindjes hun melkgebit bij elkaar gespaard. Meestal verloopt het doorkomen van de tandjes volgens een vast schema, te beginnen met de twee middelste snijtanden in de onderkaak.

Geboortetanden

Hoewel het zeldzaam is (1 op de 2.000 tot 3.000), kan het voorkomen dat je kindje bij de geboorte of in de eerste maand al één of twee tandjes heeft. Deze zijn meestal gelig of grijs van kleur en zitten vaak los. In de meeste gevallen is het een te vroeg doorgebroken gebitselement. Waarom deze zo vroeg doorbreekt, is onbekend. Geboortetanden hoeven niet per definitie verwijderd te worden. Als ze problemen geven met borstvoeding of wanneer ze een ontsteking veroorzaken, zal de kinderarts dit wel adviseren.

Hoe merk je dat de eerste tandjes doorkomen?

Het zijn met name de eerste tand en de eerste kies die de meeste klachten geven bij je kindje. De wortels van de tandjes groeien en duwen daardoor de randen van de tand door het tandvlees. Dit kan pijn doen. Het is een nieuw en onaangenaam gevoel in het mondje van je baby. Hij zal hier even aan moeten wennen.

Niet elke baby heeft evenveel last van het doorkomende tandjes en kiezen. De ene heeft nauwelijks klachten en de andere heeft maandenlang last. De volgende dingen kan je merken aan je kindje:

• Knobbeltjes tandvlees. Het is mogelijk dat je onder het tandvlees al een wit knobbeltje of bultje ziet of voelt. Ook kan het er juist rood en gezwollen uitzien. Zie je een blauwige bult onder het tandvlees? Maak je geen zorgen. Het is een kleine bloeding, veroorzaakt door het doorkomende tandje.
• Kwijlen. Het doorkomen van de tandjes gaat gepaard met een verhoogde aanmaak van speeksel, waardoor je baby flink kan kwijlen. Het zal je verbazen hoeveel vocht er uit dat kleine mondje kan komen! Een kwijlslabje is geen overbodige luxe. Door het vele kwijlen kan je baby ook uitslag rondom zijn mond krijgen. Een beetje babyzalf doet wonderen.
• Kauw- en bijtbehoefte. Je merkt dat je kleine alles wat zijn kleine handjes te pakken krijgen in zijn mond stopt en als een bezetene knauwt. De tegendruk die het knauwen geeft op zijn tandvlees is prettig voor hem. Het kan daarom goed bij de eerste tandjes passen, maar het kan natuurlijk ook gewoon onderzoekend gedrag zijn.
• Slecht drinken. Het ongemak dat je kindje voelt in zijn mond kan ervoor zorgen dat zijn eetlust minder is. Zuigen is namelijk niet prettig als je tandvlees gevoelig is.
• Slecht slapen. Door de pijn kan je baby moeilijker in slaap komen of vaker jengelend wakker worden.
• Oortrekken en wang wrijven. Veel baby’s doen dit veel en vaak tijdens het doorbreken van de tandjes. Dit komt doordat de kaak, wang en oren gedeeltelijk dezelfde zenuwbanen hebben. De pijn kan daarom uitstralen naar de wangen en oortjes van je baby.
• Koorts. Het doorkomen van een tand geeft een kleine ontstekingsreactie in de mond. Omdat de tand door het tandvlees heen moet, gaat het tandvlees stuk. Er kunnen dan ziekteverwekkers bij komen. Je kindje is vatbaarder voor virussen, waardoor hij verhoging of koorts kan krijgen.
• Diarree. Hoewel er wetenschappelijk geen verband is aangetoond, krijgen baby’s vaak spuitluiers wanneer hun tandjes doorkomen. Een mogelijke verklaring hiervoor is de hogere vatbaarheid voor ziekteverwekkers, zoals virussen.
• Hangerigheid. De klachten die je baby ervaart kunnen hem hangerig maken. Sommige kindjes worden juist drukker en onrustiger. Mogelijk huilt je baby ook meer dan je van hem gewend bent.

Wat kan je zelf doen om de klachten te verlichten?

Heeft je kindje veel last van doorkomende tandjes? Er zijn een aantal dingen die je kan doen om zijn ongemakken te verzachten:

• Geef je baby een koelbijtring. Deze bijtringen zijn zo gemaakt dat ze een prettige tegendruk geven. De kou verdooft het gevoelige tandvlees wat en verlicht zo de pijn.
• Koud drinken of voedsel kan op dezelfde manier helpen. Koud water in de fles of gekoeld eten, zoals yoghurt of gepureerd fruit, geeft een koele verlichting. Bevroren fruit om op te sabbelen kan ook fijn zijn, maar doe dit alleen onder toezicht. Uiteraard kan dit ook alleen als hij er qua leeftijd klaar voor is.
• Probeer het tandvlees van je baby voorzichtig te masseren. Je kan dit met je vinger doen of met de bolle kant van een lepeltje.
• Dentinox is een geneesmiddel met een plaatselijk pijnstillend effect. Je brengt het met een wattenstaafje aan op de pijnlijke plek. Het middel is te koop bij de drogist en apotheek. Lees wel even goed de bijsluiter.
• Bij hevige klachten kan je een paracetamol zetpil overwegen. Bedenk wel dat dit eventuele hoge koorts maskeert. Overleg bij twijfel even met je huisarts.
• Heel veel liefde. Dit helpt altijd. Wat extra aandacht, een dikke knuffel en kusjes kunnen jouw kleine ook de nodige troost en afleiding bieden.

Het eerste tandje is er, en nu?

Na het doorkomen van het eerste tandje verdwijnen de klachten weer. Op naar de volgende! Hopelijk vermindert het ongemak. Verdwijnen de klachten niet? Dan zou het kunnen dat het eerste tandje niet de boosdoener is. Mogelijk is je kleine gewoon ziek. Houd hem wat extra in de gaten en overleg met je huisarts als je je zorgen maakt.

Overigens is het verstandig om vanaf het doorbreken van de eerste tandjes gelijk met tanden poetsen te starten. Juist nu zijn de tandjes extra kwetsbaar, omdat het glazuur nog niet uitgehard is.