Refluxziekte bij baby’s: wat is het en hoe wordt het behandeld?

Reflux en refluxziekte

Reflux en refluxziekte zijn termen die veel op elkaar lijken. Toch is er een belangrijk verschil tussen de twee.

Wat is reflux?

Reflux betekent dat maaginhoud terugvloeit in de slokdarm. Dit is een normale gebeurtenis. Het gebeurt bij alle baby’s, kinderen en volwassenen meerdere keren per dag. Door reflux kan je baby wat voeding teruggeven of zelfs spugen. Dit noem je oprispingen. Bij volwassenen en tieners is dit een symptoom van refluxziekte. Bij je baby zijn oprispingen normaal en zorgen ze niet voor problemen.

Zodra je baby ouder wordt, heeft hij minder oprispingen. Dit komt doordat hij op een gegeven moment vaste voeding krijgt naast melk. Vaste voeding stroomt minder makkelijk terug dan melk. Ook ligt je baby minder lang tijdens de dag en zit hij juist vaker rechtop. De zwaartekracht zorgt ervoor dat maaginhoud niet makkelijk meer terugstroomt naar de slokdarm en mond.

De meeste baby’s hebben op de leeftijd van 2 jaar bijna geen oprispingen meer. Wel kunnen ze nog (onzichtbare) reflux tot in de slokdarm hebben.

Wat is refluxziekte?

Bij refluxziekte heeft je baby ook reflux, maar dan zorgt de reflux wél voor ernstige klachten. Als reflux heel vaak gebeurt, kan de binnenkant van de slokdarm geïrriteerd en ontstoken raken door het terugstromende maagzuur. Dit gebeurt gelukkig bijna nooit, omdat je baby veel melk drinkt. Door de melk wordt de maaginhoud minder zuur, waardoor het ook minder schadelijk is voor de slokdarm.

Symptomen refluxziekte

Bij serieuze klachten van refluxziekte kan je denken aan de volgende symptomen:

• Heel slecht groeien of gewichtsverlies
• Het overgeven met sliertjes bloed
• Bloedarmoede door een tekort aan ijzer
• Voedingen weigeren
• Ontroostbaar huilen

Het lastige van dit soort klachten is dat ze ook bij veel andere oorzaken kunnen passen. Als je baby bijvoorbeeld veel huilt, kan dat een symptoom zijn van veel verschillende ongemakken, zoals honger hebben of darmkrampjes. Ook de klachten van koemelkallergie lijken erg op klachten die passen bij refluxziekte. Het is daarom heel moeilijk om te bepalen wanneer er bij je baby sprake is van refluxziekte.

Diagnose refluxziekte

Huilt je baby veel en heeft hij last van oprispingen zonder andere klachten? Dan is er geen verder onderzoek nodig. Je kan veilig afwachten totdat de klachten vanzelf overgaan. Maar wanneer je baby naast reflux slecht groeit of andere ernstige klachten heeft, is extra onderzoek wel zinvol. In het ziekenhuis kan de kinderarts met verschillende onderzoeken kijken waar de klachten door komen.

Dit zijn vervelende, pijnlijke onderzoeken voor je kindje. Soms zitten er ook risico’s aan. Je baby moet voor sommige onderzoeken bijvoorbeeld onder narcose. Of hij moet 24 uur een meetslangetje in de neus en slokdarm dragen om te kijken hoeveel reflux er optreedt.

Een ander nadeel van deze onderzoeken is dat de dokter aan de hand van de uitslag niet altijd kan zeggen of je kindje refluxziekte heeft of niet. Dit komt doordat de grens tussen ‘normale’ reflux, en refluxziekte bij baby’s moeilijk te maken is.

Alleen als er heel duidelijke afwijkingen gevonden worden, kunnen de artsen met zekerheid zeggen dat je kindje refluxziekte heeft. Andersom kan ook: komen er helemaal geen afwijkingen uit het onderzoek? Dan kan de kinderarts ook met zekerheid zeggen dat je baby geen refluxziekte heeft.

De onderzoeken leveren dus niet altijd wat op. Toch kunnen ze nuttig zijn om een beter beeld te krijgen van waar je kindje precies last van heeft.

Behandeling

Alléén als je baby refluxziekte heeft, is een behandeling nodig. De behandeling voor refluxziekte begint zonder medicijnen. Pas als dit niet helpt, is het soms nodig om de klachten met medicijnen tegen te gaan. Heeft je kindje reflux zonder ernstige klachten? Dan hoeft hij niet behandeld te worden.

Behandeling zonder medicijnen

De eerste stap bij refluxziekte is het indikken van de voeding met Johannesbroodpitmeel. Door voeding in te dikken, komt het minder makkelijk naar boven.

Helpt voeding indikken niet genoeg? Dan kan je samen met je arts bekijken of een allergie voor koemelkeiwit de oorzaak is van de klachten. De klachten van refluxziekte kunnen daar namelijk ook bij passen. Vooral als je baby naast reflux ook allergieklachten heeft, zoals eczeem, is dit goed mogelijk. Heeft je kindje dit niet en komt koemelkallergie ook niet in de familie voor? Dan is de kans klein dat dit de oorzaak is.

Behandeling met medicijnen

Wanneer een behandeling zonder medicijnen de klachten van refluxziekte niet vermindert en er wel alarmsymptomen zijn, kan de kinderarts zuurremmende medicatie voorschrijven. Gelukkig is dit bijna nooit nodig.

Zuurremmende medicijnen zorgen er niet voor dat de reflux zelf minder wordt. Wel zorgen ze ervoor dat het maagsap minder zuur wordt. De maaginhoud die terugstroomt bij reflux is dan ook minder zuur. Hierdoor ontstaat er minder snel een slokdarmontsteking.

De laatste jaren zijn er verschillende onderzoeken gedaan waaruit blijkt dat een behandeling met zuurremmers ook voor bijwerkingen kan zorgen. Zo zijn er aanwijzingen dat maagzuurremmers de kans op onder andere luchtweginfecties of maagdarminfecties verhogen. Ook kunnen ze mogelijk een verminderde botdichtheid en vitamine- en mineralentekorten veroorzaken.

Verloop van refluxziekte

Refluxklachten en refluxziekte bij baby’s gaan bijna altijd vanzelf over binnen 2 jaar. Het is daarom belangrijk om steeds opnieuw te beoordelen of medicijnen nog nodig zijn. Raadpleeg bij twijfel je huisarts, Kind en Gezin-arts of kinderarts.

Ziekenhuisopname

Soms kan het gebeuren dat het thuis niet meer gaat. Je baby wil niet eten, zijn ritme raakt verstoord of jullie raken als gezin overbelast door alle zorgen en het slaapgebrek. Het is dan verstandig om naar een dokter te gaan. Soms kan een ziekenhuisopname helpen.

Tijdens zo’n opname onderzoeken artsen je kindje en verzorgen verpleegkundigen hem. Er kan dan goed gekeken worden hoe je baby drinkt en wanneer de klachten precies optreden. Zo kunnen de artsen bepalen hoe de klachten van je baby het beste behandeld kunnen worden.

Tips bij refluxziekte

Als je baby last heeft van reflux(ziekte), kan dat veel van je vragen. De volgende tips kunnen helpen om het voor jou en je baby wat gemakkelijker te maken.

• Rechtop houden na voeding. Bij refluxklachten kan het helpen om je kindje na de voeding minstens 30 minuten rechtop te houden. Op deze manier blijft de voeding grotendeels in de maag.
• Positie in bed. De meeste baby’s met refluxziekte worden met het hoofdeinde omhoog in bed gelegd. Dit kan bijvoorbeeld door het hoofdeinde wat te verhogen met houten blokken onder de poten van het bed. Er is geen duidelijk wetenschappelijk bewijs dat dit werkt, maar kwaad kan het niet. Sommige ouders hebben het idee dat dit werkt, dus je kan het proberen.
• Lotgenotencontact. Het kan prettig zijn om ervaringen uit te wisselen met ouders die hetzelfde meemaken met hun kindje. Via patiëntenverenigingen kan je in contact komen met andere ouders met een kind met refluxziekte.