De wereld door de ogen van je pasgeboren baby

Ik ben de wereld en de wereld ben ik

In de eerste levensmaand beleeft je baby de wereld als één grote brij. Hij heeft nog geen besef van de concepten ‘jij’ en ‘ik’. Voor hem is het allemaal één pot nat. Hij voelt zich nog geen ‘eigen ik’ en alles wat hij ervaart, ervaart de hele wereld. Hij, zijn lijfje en de buitenwereld zijn één.

Wij horen geblaf, zien de hond die het geluid maakt, voelen zijn zachte vacht en natte neus en ruiken zijn geur. Wij herkennen al deze losse onderdeeltjes en maken in ons hoofd het plaatje compleet: een blaffende hond, die kwispelend naar je toekomt voor een aai.

Voor je kleine komen deze brokjes informatie allemaal tegelijk binnen. Het is één grote ‘geluid-smaak-geur-kleur-aanraking-cocktail’ waar hij niks van snapt. En dan is hij ook nog zelf onderdeel van deze brij! In zijn beleving is hij namelijk de wereld. Je snapt nu misschien wat beter waarom je kleine soms uit het niks huilt. Want zeg nou zelf, daar zou je zelf toch ook gek van worden?

Nog geen vrije wil

Als je zo ‘I am the world’-georiënteerd bent als je baby, is er nog geen sprake van een vrije wil. Hiervoor moet hij een stap verder zijn in zijn ontwikkeling en zichzelf los kunnen zien van de rest van de wereld.

Bijna alles wat je baby doet, gebeurt daarom reflexmatig. Zijn primitieve reflexen helpen hem – samen met jou natuurlijk – om te overleven. Zo zorgt de zoekreflex ervoor dat hij je borst en tepel kan vinden en de zuigreflex dat hij jouw borst kan leegzuigen. Een volwassene zou dat niet eens kunnen.

Je kleine maakt dus nog geen bewuste keuzes voor bepaalde bewegingen of acties. Dat komt later in zijn ontwikkeling pas. Dankzij zijn reflexen kan hij toch met zijn omgeving omgaan.

De zintuigen van je pasgeboren baby

Dat je baby zichzelf en de wereld om hem heen als één geheel ervaart, betekent niet dat hij geen losse dingen waarneemt met zijn zintuigen. Hij kan alleen nog niet interpreteren wat hij waarneemt en of het in zijn eigen lichaam gebeurt of daarbuiten. Dit komt doordat de zenuwbanen die deze informatie naar zijn hersenen vervoeren en de hersenen zelf nog niet rijp genoeg zijn. Toch kan hij al veel met zijn zintuigen. Wat nemen zijn zintuigen op deze leeftijd waar?

Horen

Je baby herkent jouw stem al snel na de geboorte. Ook hoort hij verschil in harde en zachte geluiden en in hoge en lage tonen. Hoge geluiden, zoals mama’s stem, trekken sneller zijn aandacht. Ons oerinstinct wist dit stiekem al, want iedereen praat automatisch met een hoge stem tegen een baby. Je baby’s favoriete muziek bestaat nu vooral uit zacht ritmisch geruis of gedrum. Niet zo gek, want dit lijkt op jouw hartslag die hij kent vanuit de baarmoeder.

Zien

Wist jij dat je baby al vanaf de geboorte scherp kan zien? Dit kan hij in het begin alleen nog maar tot een afstand van 20-25 cm. Als hij ongeveer één maand oud is, kan hij zijn ogen scherpstellen op een grotere afstand. Soms doet hij zo hard zijn best dat hij letterlijk scheel kijkt van inspanning. Verder kan hij contrast in kleuren onderscheiden (hoe feller hoe beter, opvallend rood is favoriet) en herkent hij gezichten (alles wat lijkt op een basic smiley is goed).

Ruiken

Je baby kan al als de beste geuren onderscheiden. Scherpe geuren vindt hij niks en jouw lichaamsgeur is zijn favoriete geur. Wist je dat hij deze ook echt kan onderscheiden van de geur van anderen? Uit onderzoek blijkt dat baby’s zich, bij een keur aan kledingstukken, toedraaien naar het exemplaar van mama.

Proeven

Je baby is van begin af aan al een echte zoetekauw! Hij kan verschillende smaken al goed van elkaar onderscheiden. Van bitter en zuur gruwt hij. Op zoet is hij gek. Maar goed ook, want jouw moedermelk is behoorlijk zoet. Zout kan hij nog niet proeven. Dit kan hij pas als hij rond de 4 maanden oud is, wanneer zijn smaakpapillen daar een soort ‘sensortjes’ voor ontwikkelen.

Voelen

Je baby voelt lichaamscontact en geniet daarvan. Er zijn veel verschillende vormen van lichaamscontact. Probeer uit wat je baby fijn vindt. Ondanks het feit dat je baby zijn temperatuur nog niet zelf kan reguleren, kan hij wel warm en koud voelen. Dit gebruikt hij als hij de zoekreflex inzet en op zoek gaat naar jouw tepel bij de borstvoeding. Die is namelijk een stuk warmer dan de rest van de borst. Dat heeft de natuur toch maar slim bedacht.

Onthouden

Wat betreft zijn geheugen is je baby net een olifant. Alles wat je baby waarneemt kan hij goed onthouden. Hij weet alleen nog niet hoe hij het moet interpreteren, dus ervaart hij alles heel anders dan een volwassene. Als jij bijvoorbeeld lief tegen hem praat en hem streelt, ervaart hij dit als prettig maar hij beseft nog niet dat jij, zijn mama, hem nu aan het liefkozen bent.

Interactie met omgeving

Naast zijn reflexen heeft je baby nog een aantal manieren om te communiceren met zijn omgeving. Huilen is een belangrijke vorm van communicatie voor hem. En ook lichaamstaal is een krachtig hulpmiddel om te vertellen wat hij nodig heeft of waarom hij huilt.

Tips in deze periode:

• Geef je kleine complimentjes. Baby’s genieten hiervan, ze zijn namelijk erg gevoelig voor aanmoedigingen.
• Lichaamscontact. In deze grote wereld vol nieuwe belevingen heeft hij behoefte aan vertrouwd lichaamscontact. Knuffelen is dus een echte must.
• Contact maken. Ga er eens goed voor zitten om contact met hem te maken. Leg hem bijvoorbeeld op je opgetrokken benen en praat rustig tegen hem terwijl je hem aankijkt. Grote kans dat hij op je reageert. Geef hem wel even de tijd om te reageren.