Je baby leert zitten: een belangrijk moment in de ontwikkeling

Leren zitten

Zitten is een grote stap in de ontwikkeling van je baby. Het geeft je kind een heel nieuwe kijk op de wereld. Ook ontdekt je kleine nieuwe manieren van spelen, want de handjes zijn nu vrij. Het leren zitten is geen gemakkelijk proces, maar gaat wel helemaal vanzelf. Langzaam zie je dat je actieveling overeind probeert te komen. Het is niet gek dat je hierbij graag wil helpen. Toch is het belangrijk dat je vooral het tempo van je baby volgt.

Spieren kweken en oefenen

Om te leren zitten heeft je baby sterke nek- en rugspieren nodig. Ook moet je kind het hoofd goed rechtop kunnen houden. Tummy time is daarvoor een nuttige training. Hiermee kweekt je baby de (nek)spieren om het hoofdje rechtop te houden. Ook wordt het bovenlichaam sterker. Dit zorgt ervoor dat je kleine tussen de 4 en 6 maanden niet alleen kan omrollen, maar zich misschien ook al een beetje omhoog kan duwen tot zit. Met een sterk lichaam gaat echt zitten straks een stuk makkelijker.

Wanneer gaat je baby zitten?

Leren zitten gaat in stappen. Eerst lukt het alleen voor korte tijd en met steun. Later leert je kleine om zelf rechtop te gaan zitten.

Zitten met steun

Als je baby tussen de 4 en 6 maanden oud is, kan hij kort rechtop zitten met steun. Er is nog weinig balans en de nek- en rugspieren zijn nog niet sterk genoeg. Je kindje kan zichzelf niet overeind houden en valt makkelijk om. Blijf dus altijd dichtbij.

In deze fase is je kindje waarschijnlijk ook toe aan de eerste hapjes. Dat is een mooi moment om te beginnen met ‘zittijd’. Tijdens het geven van de hapjes kan je je baby laten ‘zitten’ in een wipstoeltje. Vanuit zo’n stoel kan je kleine alles goed zien. Wat een pret! Jij kan je baby ook nog eens goed in de gaten houden.

Zelf rechtop zitten

Tussen de 7 en 9 maanden leert je baby om zelf rechtop te gaan zitten. De spieren in de rug, het bovenlichaam en de nek zijn dan genoeg ontwikkeld om het lichaam omhoog te houden. Je kleine probeert om zichzelf omhoog te drukken tot een stevige zit. Vallen en wankelen gebeurt nu minder. Toch is het fijn om te zorgen voor een veilig huis en een zachte ondergrond, bijvoorbeeld een cirkel kussens rondom je kind als hulpmiddel. Blijf je kind ook nu in de gaten houden. Je baby kan namelijk met het gezicht in een kussen vallen. Dit kan ademproblemen geven.

Eigen tempo

Elke baby is anders en ontwikkelt zich op een eigen tempo. Misschien is jouw kindje wat langzamer of juist wat sneller. Dit is normaal. Leren zitten is een natuurlijke ontwikkeling en gaat meestal vanzelf. Maak je je toch zorgen om de ontwikkeling van je baby? Maak dan een afspraak met de huisarts of bij Kind en Gezin.

Zo gaat je kleine rechtop zitten

Als je kind rechtop gaat zitten, gebeurt dat vaak op twee manieren. Het begint meestal met het omhoog brengen van de borst, een soort mini push-up. De meeste baby’s gaan daarna op een van de volgende twee manieren zitten:

• Vanuit buikligging wordt de borst opgetild. Je baby draait zich op een zij en drukt zich met de armen omhoog. Net zolang tot je kleine op de billen zit.
• Liggend op de buik worden de knieën ingetrokken. Met de handen zet je kleine zich af. Zo komt je baby op handen en knieën terecht. Nu kan je kind de billen naar achter laten vallen tot hij zit.

De meeste kinderen kunnen tussen de 9 en 10 maanden stevig zitten. Als je kind stevig zit, kan je een kinderstoel gaan gebruiken, wel met een zitverkleiner. Ook buiten kan jullie wereld groter worden. Heb jij al een fietszitje gekocht? Een kindje dat stevig kan zitten, mag mee op die fiets. Nu duurt het niet lang meer voor je kleine kruipend, staand of stappend het huis verkent. Dit is daarom een goed moment om het huis babyproof te maken.

Risico’s van te vroeg zitten

Vind jij het fijn om je baby een beetje te helpen? Dit kan, maar wees er voorzichtig mee. Je baby een handje helpen en aanmoedigen is goed, maar houd in de gaten te houden of je kind er echt klaar voor is. Als je baby te vroeg gaat zitten, kan dat risico’s met zich meebrengen. Hieronder staan er een paar:

• Er zijn te vroeg minder bewegingen mogelijk. Als je kleine zit, is dat steeds in dezelfde houding. Daardoor kan het lichaam zich niet vrij bewegen, terwijl je baby dat juist nodig heeft.
• De work-out van sommige spiergroepen mist. De rugspieren moeten zich bijvoorbeeld nog meer ontwikkelen om te kunnen zitten. Dit lukt niet als je baby veel zit. Het gebeurt vooral tijdens tummy time, rollen of andere bewegingen.
• Je krijgt een poepschuiver. Als je baby te snel zit, kan hij zich ontwikkelen tot een billenschuiver. Je baby beweegt zich dan voort op de billen en slaat het kruipen over. Zo wordt er een belangrijke stap in de ontwikkeling overgeslagen.
• Het is moeilijker om te gaan staan. Vanuit zit is het moeilijk om te leren staan. Vanuit kruipen is het heel natuurlijk om te leren staan. Je kind zich dan gemakkelijker omhoog drukken.

Tips om je baby te helpen met leren zitten

Leren zitten is voor je baby een ontwikkeling die vanzelf gaat. Daar heeft je baby meestal geen hulp bij nodig. Toch kan het leuk zijn om op een speelse manier te oefenen met zitten. De volgende tips kunnen je hierbij helpen.

• Leg je baby op de buik. Door tijd op de buik door te brengen, traint je kindje de spieren die nodig zijn om te leren zitten. Tummy-time is belangrijk.
• Trek je kleine op tot zit. Kan je baby het hoofd omhoog houden? Dan kunnen de nekspieren verder getraind worden. Dit doe je door je kind vanuit rugligging zachtjes aan de armpjes op te trekken tot zit. Vergeet niet de gekke bekken en rare geluiden. Je kleine zal het prachtig vinden.
• Rijd paardje. Zet je kindje op je schoot met het gezicht naar je toe. Houd de romp vast en beweeg hobbelend met je benen op en neer. Zing het lied: ‘Een damespaard, een damespaard, een damespaard gaat zo…’
• Houd handjes vast. Heeft je kindje nog moeite om in evenwicht te blijven tijdens het zitten? Je kan hierbij helpen door de handen van je kleine vast te houden. Zing ondertussen leuke liedjes en beweeg met jullie handen op en neer.
• Speel een balspelletje. Kan je baby goed alleen zitten? Ga dan tegenover hem zitten en rol een bal naar je kleine. Een leuke manier om je evenwicht te ontdekken.
• Maak ruimte. Zorg voor genoeg speelruimte voor je baby. Kan je kleine eenmaal goed zitten? Dan duurt het niet lang meer voordat je avonturier zich gaat optrekken en begint te kruipen. Misschien wordt er zelfs al getijgerd? Geef je kind dus de ruimte om de wereld te ontdekken.
• Help bij evenwicht. Zit je kindje nog wat wiebelig? Laat hem dan op een speelse manier zien wat stevig zitten is. Help je baby om in evenwicht te blijven. Vooral bij wiebelen en bijna omvallen.
• Bouw torens. Bouw samen torens terwijl je kindje zit. Je kleine merkt al gauw: omgooien is het leukst!