Rapley-methode: je baby zelf vast voedsel laten ontdekken

Wat is de Rapley-methode?

De Rapley-methode gaat ervan uit dat baby’s zelf in staat zijn om te bepalen wanneer ze met vast voedsel beginnen als je ze daar de ruimte voor geeft. Je legt je kindje vaste voeding voor en geeft hem zelf de controle over wat hij pakt en hoeveel hij in zijn mondje stopt. Zo maakt hij op een speelse manier kennis met het eten.

De Rapley-methode sluit aan bij de aangeboren drang van baby’s om alles te onderzoeken en anderen na te doen. Zo zal je kindje jou bijvoorbeeld nadoen als hij ziet dat jij het eten in je mond stopt.

Wanneer kan je beginnen met de Rapley-methode?

Rond de leeftijd van 6 maanden kan je beginnen met het aanbieden van vaste voeding. Je baby kan dan waarschijnlijk redelijk goed rechtop zitten, eventueel met ondersteuning, en je kleine is motorisch voldoende ontwikkeld om de stukken voeding op te pakken. Daarnaast kan het spijsverteringssysteem de vaste voeding al verteren.

Wanneer kan ik de Rapley-methode beter niet toepassen?

In de volgende gevallen kan je beter eerst even overleggen met je huisarts voordat je met de Rapley-methode begint:

• Er komen voedselallergieën, spijsverteringsproblemen of voedselintoleranties voor in jouw familie of in die van je partner.
• Je kindje kan nog niet zelfstandig kauwen en kan objecten (en dus het eten) nog niet oppakken en naar zijn mond brengen.
• Je baby is te vroeg geboren.
• Je kindje kan nog niet goed rechtop zitten.

Voordelen van de Rapley-methode

Ondanks dat er nog weinig wetenschappelijk onderzoek is verricht naar de Rapley-methode, zijn er wel bewijzen van verschillende voordelen. Voorstanders van de Rapley-methode dragen de volgende voordelen aan:

• Makkelijke eter. Wanneer je kleintje leert eten volgens de Rapley-methode, raakt hij vertrouwd met meer verschillende smaken en texturen dan baby’s die gepureerde voeding krijgen. Hierdoor is hij later minder kieskeurig en weigert hij minder vaak voedsel.
• Minder kans op overgewicht. Bij de Rapley-methode reguleert je kindje zelf hoeveel hij eet, gebaseerd op zijn honger- en verzadigingsgevoel, net als bij borstvoeding. Wanneer je je baby voedt met een lepel, heb jij de controle over de hoeveelheid voedsel die hij binnenkrijgt. Hierdoor eet je baby sneller en vaak meer dan hij nodig heeft, wat kan leiden tot het negeren van een verzadigd gevoel.
• Het bevordert de oog-handcoördinatie. Je kindje moet immers de stukken voedsel zelf oppakken en naar zijn mond brengen.
• Het bevordert de spijsvertering. Je kleintje leert kauwen, wat een belangrijk onderdeel is van de spijsvertering. Tijdens het kauwen komen verschillende enzymen vrij die de spijsvertering bevorderen.
• Het draagt bij aan de zelfstandigheid en het zelfvertrouwen. Doordat je kindje merkt dat hij zelf kan eten, zonder jouw hulp, en omdat hij zelf zijn eigen keuzes mag maken, wordt hij zelfstandiger en krijgt hij meer zelfvertrouwen.
• Samen eten is gezelliger. Doordat je baby lekker zelf aan het eten is, hoeven jij of je partner niet steeds bezig te zijn met het voeden van je kindje. Jullie kunnen zelf rustig door eten, terwijl jullie gezellig met je kleintje kletsen en hem laten zien hoe hij moet eten.
• Voeding komt in kleine hoeveelheden binnen. De eerste keren zal je baby niet veel voeding binnenkrijgen, omdat hij vooral druk is met het ontdekken van het eten. Hierdoor kunnen zijn maag en darmen geleidelijk wennen aan de nieuwe samenstelling.

Nadelen van de Rapley-methode

Rapley kent niet alleen maar voordelen. Enkele nadelen van de methode zijn:

• Het wordt een flinke kliederboel. Wanneer baby’s zelf en met hun handen eten, ontstaat er altijd een flinke kliederboel. Minstens de helft van het voedsel belandt meestal overal, behalve in de mond van je baby.
• Kans op een tekort aan bepaalde voedingsstoffen. Omdat veel voedsel bij de Rapley-methode op de vloer belandt, krijgt je kindje misschien onvoldoende voedingsstoffen binnen. Begin daarom met Rapley wanneer je kindje nog borst- of flesvoeding krijgt.
• Je weet niet precies hoeveel je kleintje binnenkrijgt. Wanneer je gepureerd voedsel geeft en hem met de lepel voedt, weet je precies hoeveel hij eet. Bij de Rapley-methode is dit lastiger te bepalen.
• Vaker verslikken. Doordat je kleintje nog moet leren hoeveel voedsel hij tegelijk in zijn mondje kan doen, kan hij zich vaker verslikken en daarbij kokhalzen. Dit is echter niet gevaarlijk. Je moet natuurlijk wel altijd bij je kindje blijven als hij aan het eten is.
• Iedere dag vers koken. Wanneer je kleintje hetzelfde eet als jij, moet je altijd de tijd nemen om gezonde en verse maaltijden te bereiden. Een snelle snack, of kant-en-klaar maaltijd is verleden tijd. Dit is natuurlijk juist ook een groot voordeel, omdat het hele gezin gezonder gaat eten. Gezonde snacks zijn natuurlijk wel een goede aanvulling.
• Het eten kan langer duren. Je baby is het eten aan het ontdekken en speelt met zijn eten. Hierdoor kan het langer duren voor jullie weer van tafel kunnen.

Kan mijn kindje stikken?

Veel ouders zijn bang dat hun kindje kan stikken wanneer hij grotere stukken vast voedsel voorgeschoteld krijgt en zelfstandig eet. Maar zolang je ‘babyvriendelijke’ producten geeft, is je kleintje ook prima in staat om het voedsel te kauwen zonder tanden. Blijf wel altijd in de buurt tijdens het eten en vermijd harde producten, zoals rauwe wortel en noten.

Vaker kokhalzen

Met de Rapley-methode zal je kindje vaker kokhalzen. Veel ouders schrikken hiervan, maar het verstikkingsgevaar is minimaal. Het kokhalzen komt meestal doordat je kleintje te veel of te grote stukken voedsel in één keer in zijn mond stopt, of doordat hij het voedsel te ver in zijn mondje stopt. Dat hij hierdoor kokhalst is eigenlijk een goed teken: het betekent dat zijn kokhalsreflex goed werkt. Je baby leert om het voedsel achter uit zijn keel naar voren te duwen om te voorkomen dat het in zijn keel schiet. Deze reflex voorkomt dus juist dat je kindje stikt.

Hoe ga je van start met de Rapley-methode?

Begin met de Rapley-methode op het moment dat je ook nog borst- of flesvoeding geeft. Hier haalt je kindje nog de meeste voedingsstoffen uit.

Lijkt de Rapley-methode jou wat? De volgende tips en adviezen helpen jou op weg om te beginnen:

1. Koop een grote slab en bedek de grond. Aangezien het eten je om de oren kan vliegen, is het handig om een extra grote slab te gebruiken, bij voorkeur met mouwtjes. Zo houd je de kleertjes van je kleintje schoon. Daarnaast is het verstandig om de vloer te bedekken met iets dat je gemakkelijk schoonmaakt of daarna weg kan gooien. Denk aan een (oud) tafellaken, oude kranten of een kunststof plaat.
2. Snijd eten in langwerpige stukken, ter grootte van zijn vuistje. Deze kan je baby gemakkelijk vasthouden en zo kan hij van bovenaf aan het voedsel knabbelen. Maak dus geen hapklare kleine stukjes.
3. Begin met weinig keuze. Eén of twee verschillende soorten voedsel is in het begin genoeg. Anders raakt je kindje overweldigd door de hoeveelheid keuze.
4. Bied verschillende soorten producten aan. Bied je kleintje, als hij al wat meer gewend is, veel variatie aan. Geef verschillende kleuren en texturen en laat hem beslissen waar zijn voorkeur naar uitgaat. Hij zal alles vast eens proberen!
5. Leg het eten op tafel. Kommetjes en bordjes worden waarschijnlijk weggeduwd of vallen toch wel om.
6. Laat je kindje het eten zelf pakken. Geef het vaste voedsel niet aan en stop het niet in zijn mondje. Laat je baby zelf kiezen welk product hij wil eten op dat moment. Laat hem ontdekken.
7. Geen vast voedingsschema. Het verschil met andere methoden, is dat de Rapley-methode niet volgens een vast eetschema verloopt. Je kleintje eet met jullie eetmomenten mee en bepaalt zelf of, wat en hoeveel hij eet.
8. Eet samen en moedig je kindje aan om te kauwen. Laat hem zien wat jij met het eten doet, dan zal hij je waarschijnlijk nadoen. En geef hem gerust een hapje van jouw eten, mits het geschikt voedsel is voor baby’s.
9. Geef je kindje de tijd. Haast hem tijdens het eten niet op, maar geef hem de tijd om alles te proberen, te bekijken, ermee te spelen, te proeven en te eten in zijn eigen tempo.
10. Maak er iets leuks van. Maak van de maaltijden een gezellig moment en hou ze speels. Je kindje kijkt dan uit naar de eetmomenten en het stimuleert hem om nog meer te proberen.

Veiligheidstips

Zolang je veilige voedingsmiddelen geeft, is de Rapley-methode helemaal veilig. Probeer wel altijd deze basistips voor veilig eten te volgen:

• Vermijd harde producten. Denk hierbij aan harde producten (wortels, noten), fruit met pit (kersen), dingen met schil (ongeschilde appels). Je kindje kan hierin stikken.
• Laat je baby niet alleen tijdens het eten. Blijf er altijd bij als hij aan het eten is.
• Zorg ervoor dat je kindje rechtop zit. Bijvoorbeeld in een kinderstoeltje. Het is niet veilig wanneer je baby rondtijgert, -kruipt of klimt.
• Licht anderen in. Vertel de mensen die ook voor jouw baby zorgen dat je de Rapley-methode volgt en hoe zij dit veilig kunnen doen, zodat zij dezelfde voorzorgsmaatregelen kunnen nemen.
• Snij kleine fruitsoorten in stukjes en verwijder pitten. Denk bijvoorbeeld aan olijven en druiven.
• Let op allergische reacties. Deze kunnen wel verstikkingsgevaar opleveren door zwelling van de luchtwegen. Als je een allergische reactie vermoedt neem dan direct contact op met de huisarts.

Geschikt en ongeschikt voedsel voor je baby

Niet alle voedingsmiddelen zijn geschikt voor een kindje van zes maanden. Hieronder vind je een korte opsomming van wat hij wel mag eten en waar je beter nog even mee kan wachten.

• Groenten: bijna alle groenten, mits alles goed gaar is. Denk aan aardappel, broccoli, paprika, radijs. Tomaat en komkommer mogen wel rauw. Met mais/maiskolven kan je beter nog even wachten, omdat de kleine maiskorrels gemakkelijk in de keel schieten.
• Fruit: bijna alle fruitsoorten. Verwijder de eerste maanden wel alle pitten en snij kleine fruitsoorten, zoals druiven, in stukjes.
• Graanproducten: dit kan je het beste opbouwen. Begin met brood, een korst om op te sabbelen of bijvoorbeeld een rijstwafel.
• Zout, suiker en kruiden: voeg deze nog niet toe aan het eten en geef je kindje zo weinig mogelijk producten waar deze in verwerkt zijn.