Wanneer is een baby ‘af’ genoeg om geboren te worden?

Ontwikkeling van je baby in de buik

Je baby ‘ontstaat’ eigenlijk op het moment van bevruchting. Hierbij smelten de zaadcel en de eicel samen tot één cel. Deze cel deelt zich razendsnel tot een klompje cellen. Dit gebeurt allemaal in de eerste dagen van je zwangerschap. De meeste vrouwen weten dan nog helemaal niet dat ze zwanger zijn.

In week 3 worden alle belangrijke organen aangelegd en in week 12 heeft je baby al zijn organen al: de hersenen, nieren, darmen, longen, lever en het hart. Maar: die organen zijn nog niet helemaal af. Ze moeten zich nog verder ontwikkelen en complexere structuren vormen om zelfstandig te kunnen functioneren buiten de baarmoeder. Dit kost behoorlijk wat tijd: de periode vanaf week 12 totdat je kindje geboren wordt. Bij een voldragen zwangerschap dus tot 37 tot 42 weken.

Hoe vroeger je baby geboren wordt, hoe minder ver zijn organen ontwikkeld zijn. Dit kan helaas complicaties opleveren tijdens en na de geboorte.

Ontwikkeling van de organen

Alle organen beginnen eenvoudig, maar worden complexer naarmate je baby langer in de buik zit. Zo zijn de hersenen al snel aanwezig, maar zijn ze in het begin slechts een ‘streepje’. Rond de 7 maanden zien ze er al uit zoals je ze kent, maar is het oppervlak nog erg glad. Er moeten nog meer plooien in komen. Na de geboorte zet deze ontwikkeling zich voort. Gelukkig maar, anders zouden we altijd op het niveau van een baby blijven.

Ook bij de longen zie je een duidelijke ontwikkeling. De longen beginnen als uitstulping van de darmen, en groeien dan uit tot twee vertakkingen. Deze vertakken zich steeds verder, totdat de long groot genoeg is en er aan de uiteinden longblaasjes gevormd worden. Dit laatste begint rond de 24 weken.

Rond deze periode is nog geen sprake van echte longblaasjes, maar een soort zakvormige structuren. De longen zijn dan nog niet voorbereid op ademhalen. De echte longblaasjes zijn pas rond week 36 ontwikkeld en ook deze ontwikkelen zich na de geboorte verder.

Wanneer is een baby ‘af’ genoeg om geboren te worden?

In België kan een baby geboren worden vanaf 24 weken. Dit heeft twee oorzaken, zo stelt dr. Van Heijst. Ten eerste is er het biologische aspect. We kunnen een kindje jonger dan 24 weken niet in leven houden, omdat we nog onvoldoende kennis en middelen hiervoor hebben.

Daarnaast wordt rekening gehouden met de kwaliteit van leven. Je wilt natuurlijk dat een kindje een redelijke kwaliteit van leven heeft en zich goed kan ontwikkelen. Dit is voor de 24 weken op dit moment nog niet mogelijk. Door complicaties kan een kindje beschadigd raken, en bijvoorbeeld last krijgen van ernstige longschade, spasticiteit, blindheid, doofheid of een geestelijke ontwikkelingsachterstand.

Een geboorte bij 24 weken

Als je baby met 24 weken geboren wordt, is hij nog erg klein en kwetsbaar. Hij is dan ongeveer zo groot als een volwassen hand en weegt zo’n 500 gram. Meestal wordt een kindje bij 24 weken nog niet actief behandeld, omdat de overlevingskansen laag zijn. Ook is er grote kans op blijvende problemen. Als ouders toch voor actieve behandeling kiezen, kan dit soms in overleg. Bij 24 weken moet je kindje in een speciaal ziekenhuis, met een intensive care voor pasgeboren baby’s, verzorgd en behandeld worden. Een speciaal medisch team doet er alles aan om zijn overlevingskansen te vergroten:

• Beademingsmachine. Een baby van 24 weken moet direct aan een beademingsmachine. Zijn longen zijn nog niet uitgerijpt, dus hij kan nog niet zelfstandig ademhalen. Via de machine ademt het kindje en krijgt hij extra zuurstof toegediend.
• Couveuse. Een baby koelt buiten de baarmoeder snel af. Daarom krijgt je baby een mutsje op en wordt hij in plastic folie gewikkeld. Ook wordt hij in de couveuse gelegd.
• Infuus en sonde. De darmen van een baby van 24 weken zijn nog niet rijp en kunnen nog geen voeding verdragen. Omdat je kindje wel calorieën en energie nodig heeft, wordt hij aan een infuus gelegd en krijgt zo vocht en voedingsstoffen binnen. Ook wordt er zo’n 24 keer per dag met een sonde wat vloeistof in het maagje gedruppeld, ongeveer 0,5 tot 1 milliliter per keer. De maag en darmen wennen dan geleidelijk aan voeding.

Helaas kan het team niet alle kindjes redden die met 24 weken geboren worden. Door het grote risico op complicaties overleeft de helft het niet.

De toekomst

Dr. Van Heijst stelt dat er nog veel winst te behalen is bij het redden en helpen van te vroeg geboren kindjes. Zo zijn er in Amerika onderzoeken aan de gang, waarin gekeken wordt naar de mogelijkheid van een kunstbaarmoeder. Op dit moment ontwikkelt een lammetje zich succesvol in een plastic namaakbaarmoeder. De verwachting is dat dit in de toekomst ook mogelijk wordt voor mensen.