Toucheren: wat is het en wanneer gebeurt het?

Wat is toucheren?

Toucheren is een inwendig onderzoek waarmee onder andere wordt bepaald hoeveel ontsluiting je hebt. Ontsluiting ontstaat tijdens je bevalling onder invloed van weeën. Het betekent dat je baarmoedermond weker wordt en oprekt. Ook wordt je baarmoederhals langzaam korter. Dit wordt ook wel ‘verstrijken’ genoemd.

Door te toucheren voelt de gynaecoloog of vroedvrouw hoeveel centimeter ontsluiting je hebt. Dit doet zij met twee vingers in je vagina te brengen en een ronddraaiende beweging te maken. De vroedvrouw of gynaecoloog draagt hierbij steriele handschoenen. Dit verkleint het risico op infecties. Ook gebruikt ze glijmiddel, zodat het inwendige onderzoek makkelijker gaat.

Welke informatie geeft toucheren?

Je vroedvrouw of gynaecoloog geeft bij het toucheren duidelijk aan wat ze gaat doen. Ze controleert tijdens dit onderzoek de volgende punten:

• De baarmoedermond. Door je inwendig te onderzoeken kan ze het verstrijken van de baarmoedermond controleren.
• Mate van ontsluiting. Ze meet met haar vingers hoeveel centimeter ontsluiting je hebt.
• De vliezen. Is de bevalling begonnen en zijn je vliezen nog niet gebroken? Dan kan je gynaecoloog of vroedvrouw deze breken tijdens het toucheren.
• Ligging van je baby. De vroedvrouw of gynaecoloog controleert of je kleine met zijn hoofdje naar beneden ligt. Zo nodig en indien dit nog mogelijk is verandert ze de ligging van je baby.
• De indaling. Voor een goede voortgang van de bevalling is het belangrijk dat het hoofdje van je baby dieper in je bekken komt te liggen. Tijdens het inwendige onderzoek controleert de vroedvrouw of gynaecoloog dit.

Waarom toucheren?

De mate van ontsluiting laat zien hoe snel je bevalling vordert. Wanneer je tien centimeter ontsluiting hebt, mag je gaan persen. Begin je eerder met persen? Dan bestaat het risico dat je uitscheurt. Ook kan het zijn dat je baby er nog niet klaar voor is om geboren te worden. Door te toucheren kan de vroedvrouw of gynaecoloog goed inschatten in welke fase van de bevalling je zit. Hierdoor kan ze beoordelen of je al klaar bent om te gaan persen.

Wanneer toucheren?

Het toucheren gebeurt vooral tijdens je bevalling. De vroedvrouw of gynaecoloog beperkt het aantal keer dat je getoucheerd wordt zo veel mogelijk. Dit onderzoek kan namelijk vervelend aanvoelen voor jou. Daarnaast is er een kleine kans dat het infecties veroorzaakt, voornamelijk als je vliezen al gebroken zijn.

Toucheren tijdens je bevalling

Gedurende je bevalling zal je ongeveer om de twee à vier uur getoucheerd worden. Dit wisselt per persoon en is sterk afhankelijk van het verloop van de bevalling. Beval je met een medische indicatie? Dan kan dit iets vaker zijn. Het toucheren kan de volgende redenen hebben:

• Controleren of de bevalling begonnen is. Ontsluiting laat zien dat je aan het bevallen bent. Dit kan de vroedvrouw of gynaecoloog waarnemen door een inwendig onderzoek.
• Nagaan hoe je ontsluiting vordert. Hierdoor kan je vroedvrouw of gynaecoloog inschatten in welke fase van de bevalling je zit.
• Voor het toedienen van pijnstilling. De hoeveelheid ontsluiting wordt meegenomen in de beslissing welke pijnstilling een optie voor je is.
• Bij persdrang. Door te toucheren weet de vroedvrouw of gynaecoloog of je genoeg ontsluiting hebt om te gaan persen.
• Bij tekenen dat je baby in nood is. Verandert de hartslag van je kleine of zijn er andere tekenen dat hij in nood is? Dan kan de vroedvrouw of gynaecoloog door een inwendig onderzoek inschatten of een knip nodig is. Dit doet ze door via het hoofdje van je kind een druppeltje bloed af te nemen. Zo kan ze zijn zuurstofgehalte bepalen. Dit gehalte laat zien of het nodig is om je kleine direct geboren te laten worden.

Andere reden om te toucheren

Tijdens je zwangerschap gebeurt dit onderzoek alleen wanneer je over tijd dreigt te gaan. Als je langer dan 42 weken zwanger bent, zal je bevalling ingeleid worden. Je vroedvrouw of gynaecoloog toucheert je om te bepalen welke vorm van inleiden het meest geschikt voor jou is.

Is toucheren pijnlijk?

Toucheren kan een beetje gevoelig zijn, vooral als je de spieren rondom je vagina (bewust of onbewust) aanspant. Probeer je daarom tijdens het onderzoek zoveel mogelijk te ontspannen. Tijdens een wee doet een inwendig onderzoek bijna altijd pijn. Geef het dus aan als je een wee voelt aankomen. De vroedvrouw of gynaecoloog kan dan even wachten met toucheren.

Na het inwendig onderzoek kan je een beetje bloed verliezen. Dit is normaal en kan geen kwaad. Neem contact op met je vroedvrouw of gynaecoloog als het bloeden erger wordt in plaats van afneemt.