Herstel na de bevalling: een tijdlijn van de eerste 12 maanden

Meteen na je bevalling kan je last krijgen van naweeën. Deze zijn nodig om je baarmoeder weer te laten slinken naar het formaat van voor je zwangerschap. Na je eerste zwangerschap kunnen deze naweeën nog meevallen, omdat je baarmoeder dan nog erg elastisch is. Bij een volgende zwangerschap kunnen ze een stuk pijnlijker zijn, omdat er sterkere samentrekkingen voor nodig zijn om je baarmoeder te laten slinken.

In de eerste week na je bevalling kan je last krijgen van kraamtranen. Je kan je somber, vermoeid en prikkelbaar voelen, last hebben van stemmingswisselingen en huilbuien, en de twijfels kunnen toeslaan. Hoe vervelend het ook voelt: het is volkomen normaal. Tussen de 40 en 80% van de vrouwen krijgt hier last van. Houd dit gevoel langer dan twee weken aan? Bespreek het dan met je huisarts of vroedvrouw. Dan zijn jullie er bij een eventuele postnatale depressie vroeg bij.

Ongeveer 85% van de vrouwen ontwikkelt aambeien na de bevalling of tijdens de zwangerschap. Door het harde persen bij de geboorte, kunnen deze vervelende uitstulpingen ontstaan. Als je stoelgang weer goed op gang is, gaan aambeien meestal vanzelf weg. Deze tips kunnen je op weg helpen. Je kan een zalf of crème gebruiken om de jeuk en pijn te verlichten. Blijf je last houden? Ga dan langs de huisarts.

De eerste dag na je bevalling kan je veel helderrood bloed met stolsels verliezen. Dit wordt lochia of kraamvloed genoemd. Het loslaten van de placenta heeft namelijk een wond achtergelaten in je baarmoeder. Het is normaal dat deze wond nog nabloedt. Houd rekening met ongeveer iedere drie uur een vol maandverband. Moet je ieder kwartier je maandverband verschonen omdat deze vol zit met bloed? Neem dan contact op met je vroedvrouw of gynaecoloog.

Een aantal dagen na je bevalling wordt het bloedverlies minder, maar blijf je lochia vloeien. De lochia bevat onder andere bloed, slijm en wondvocht en is bruinig van kleur. Je kan tot 6 weken na je bevalling vloeien. De kleur is tegen het einde meer wit tot geel. Wordt het vloeien na een week heviger, blijft de kleur helderrood, stopt het deze week ineens of begint het juist weer heftig nadat het gestopt was? Neem dan contact op met je vroedvrouw, gynaecoloog of huisarts.

Drie tot vijf dagen na je bevalling kan je last krijgen van stuwing. Dit komt doordat je melkproductie dan op gang komt. Je borsten maken veel melk aan en raken extra doorbloed. Hierdoor komt er extra spanning en druk op je borsten te staan, wat vervelend en zelfs pijnlijk kan zijn. Meestal gaan de klachten na een aantal dagen weer over.

Na je bevalling zit er nog veel vocht in je lichaam dat eruit moet. Totdat je lichaam het vocht heeft afgevoerd, hoopt het zich vooral op in je voeten, enkels en benen. Door veel water drinken, in beweging blijven en een kussen onder je benen leggen, neemt de zwelling mogelijk af. Binnen een aantal dagen tot weken heb je hier geen last meer van.

Door de hormonale veranderingen na je bevalling en je veranderde bloedcirculatie, kan je last krijgen van zweetbuien. Vooral ’s nachts is flink zweten niet ongebruikelijk. Hiermee raak je het overtollige vocht kwijt dat nu nog in je lichaam zit. Het overmatig zweten kan nog enkele weken aanhouden. Draag luchtige kleding en drink voldoende. Meer is er helaas niet tegen te doen.

Na je bevalling heb je misschien hechtingen gekregen. Je hoort hier in principe weinig last van te hebben. Toch kunnen ze flink pijn doen in sommige omstandigheden, zoals lang achter elkaar zitten. Ook plassen kan gevoelig zijn. Onder de douche plassen of je vagina spoelen met water tijdens het plassen, kan het brandende gevoel verzachten. Na zeven dagen zijn de meeste hechtingen opgelost. De hechtingen die nog niet zijn opgelost, worden rond het eind van de eerste week verwijderd.

Na je bevalling kan je vagina beurs aanvoelen en wat gezwollen zijn. Dit is heel normaal: je vagina heeft nogal wat te verduren gehad tijdens de bevalling. Ook als je geen hechtingen hebt of niet bent ingescheurd, kan het vanonder pijnlijk en gezwollen zijn. Houd rust en geef je vagina de tijd om te herstellen. De komende weken zal het beurse gevoel en de zwelling afnemen. Over 6 weken is je vagina waarschijnlijk weer helemaal hersteld.

Na je bevalling kan je ontlasting een aantal dagen wegblijven. Dit kan leiden tot obstipatie. Probeer bij aandrang gelijk naar het toilet te gaan, ook als je het spannend vindt. Het persen kan vervelender worden als je het uitstelt en de ontlasting vervolgens moeizaam komt. Eet daarnaast vezelrijke voeding en drink voldoende water, om je ontlasting soepel te houden.

Een bevalling wordt weleens vergeleken met het lopen van een marathon. Het is een flinke aanslag op je lijf. Het is dus niet gek als jij je uitgeput voelt. Ook het wennen aan je baby en het nieuwe ritme kunnen vermoeiend zijn. Neem voldoende rust en geef jezelf de tijd om te herstellen van de bevalling.

Door de zwangerschap en bevalling zijn je banden opgerekt. Hierdoor ligt je baarmoeder losser in je buik. Dit kan extra druk op de banden uitoefenen, waardoor je nog enige tijd last kan hebben van bandenpijn. Je kan de pijn verminderen door iets warms op de plek te houden, zoals een kruik, of door een warme douche te nemen. Probeer daarnaast tillen en bukken te vermijden en let goed op je houding.

Naweeën duren meestal een aantal dagen. In de tweede week na je bevalling heb je hier waarschijnlijk geen last meer van. Toch is je baarmoeder nog niet helemaal terug in haar oude formaat. Dit is pas rond 6 weken na je bevalling het geval.

In de tweede week na je bevalling is al veel vocht afgevoerd. De zwellingen in je benen, enkels en voeten nemen snel af. Onder invloed van je veranderde hormoonhuishouding en bloedcirculatie kan het vele zweten helaas nog even aanhouden.

Tijdens je zwangerschap had je misschien al last van zwangerschapsdementie. Deze vergeetachtigheid kan ook na je bevalling blijven. Onderzoek heeft aangetoond dat je hersenen veranderen tijdens je zwangerschap. Zo wordt het deel van de hersenen waarmee je emoties en intenties van anderen herkent groter, maar krimpt het deel dat een belangrijke rol speelt bij je geheugen. Dit komt goed van pas bij de verzorging van je baby, maar dat je alles vergeet is een stuk minder handig. Deze ‘dementie’ kan tot twee jaar na je bevalling duren.

Tijdens je zwangerschap en bevalling worden je bekkenbodemspieren flink opgerekt. Het kan minstens een jaar duren voordat ze weer de volledige kracht terug hebben en in hun oude staat zijn hersteld. Verschillende klachten aan je bekkenbodem kunnen zich voordoen, zoals urineverlies, ontlastingsincontinentie, een drukkend gevoel in je buik en pijn rondom de bekkenbodem. Door je bekkenbodemspier te trainen kan je de klachten verminderen en/of erger voorkomen.

Door zwangerschapshormonen kan je huidpigmentatie tijdens je zwangerschap veranderen. Hierdoor had je tijdens je zwangerschap mogelijk een zwangerschapsmasker en/of -streep. Dit donkere pigment kan vanaf nu weer afnemen, doordat je hormoonhuishouding weer langzaam herstelt.

Rond week 4 na je bevalling kan je huid veranderen. Je kan ineens last krijgen van puistjes en oneffenheden door je veranderde hormonen. Had je tijdens je zwangerschap juist een onrustige huid? Dan nemen de puistjes langzaam af en verbetert je huid.

Voel jij je nog steeds somber, prikkelbaar, oververmoeid of labiel? Neem dan contact op met je huisarts of verloskundige. Het is mogelijk dat je ‘kraamtranen’ zijn overgegaan in een postnatale depressie. Blijf hier niet mee rondlopen, maar zoek hulp. Het is verstandig om het komende jaar alert te blijven op depressieve klachten. Een postnatale depressie kan namelijk tot een jaar na de bevalling nog ontstaan.

6 weken na de bevalling nemen de klachten van je bekkenbodem af, maar het duurt wel nog even voordat hij helemaal hersteld is. 9 maanden na de bevalling zit de trekkracht van je bekkenbodem pas op 75%. Geef jezelf de tijd en probeer overbelasting te voorkomen. Merk je geen verbetering rondom je bekken en heb je pijnklachten of last van urineverlies? Vraag dan aan je gynaecoloog of huisarts een voorschrift voor de bekkenbodemkine.

Na 6 weken is je baarmoeder weer terug in het formaat van voor de zwangerschap. De naweeën hebben hun werk goed gedaan.

Je vagina was vlak na de bevalling een plek waar niets of niemand in de buurt mocht komen. Inmiddels is het daaronder grotendeels hersteld. De hechtingen zijn eruit, wondjes zijn (bijna) hersteld en de pijn hoort weg te zijn. Ook het vloeien is gestopt. Schrik niet als er ineens weer wat lochia in je onderbroek zit: soms komt dit weer even terug. Dit hoort erbij. Bel de huisarts, vroedvrouw of gynaecoloog als je je zorgen maakt.

Had je na je bevalling last van aambeien? Bij de meeste vrouwen zijn ze na 6 weken helemaal verdwenen. Ga even langs de huisarts als jij hier nog last van hebt. Een laxeermiddel of zalf kan helpen om ze te laten verdwijnen en de pijn te verzachten. Als dit niet werkt, kunnen ze in het ziekenhuis verwijderd worden.

Heb je nog geen seks gehad, maar wil je wel graag? Dan is dit goed nieuws. Als al je wonden daaronder hersteld zijn, is het weer veilig om seks te hebben. Het kan nog gevoelig zijn rondom je vagina, dus doe rustig aan en geef je grenzen aan. Houd er rekening mee dat je al vruchtbaar kan zijn. Als je een volgend kindje nog even wil uitstellen, is het dus verstandig om anticonceptie te gebruiken.

Ook diverse sporten zijn weer toegestaan, maar bouw het rustig op. Het is beter om activiteiten met veel schokbelasting voorlopig nog even te laten. Als je een keizersnede hebt gehad, kan het nog iets langer duren voordat je kan beginnen met sporten. Wandelen of andere vormen van rustig bewegen zijn wel verantwoord. Kijk vooral hoe jij je voelt. Bekijk hier welke sporten wel en niet kunnen >>

Je kan vaker ziek en verkouden zijn dan je gewend bent. Het herstel van je lichaam in combinatie met slaaptekort, kan ervoor dat je weerstand lager is.

Veel vrouwen krijgen na hun bevalling last van haaruitval. Dit hangt wederom grotendeels samen met je hormoonhuishouding. Onder invloed van zwangerschapshormonen zat je haargroei tijdens je zwangerschap in een rustfase. Hierdoor viel je haar vrijwel niet uit en kon je een volle, glanzende haardos hebben. Nu je hormoonlevels weer gedaald zijn, valt je haar weer uit zoals altijd, plús de extra haren die je tijdens je zwangerschap had opgespaard. Maak je niet druk: je haar komt vanzelf weer terug en herstelt zich helemaal!

Je haar kan de komende periode (tijdelijk) anders terugkomen dan je ‘eigen haar’. Je ziet vooral veel babyhaartjes, omdat een groot deel van je haren tegelijk uitvallen en weer gaan groeien. Ook kan je haar pluiziger zijn en stijl haar kan ineens krullen. Je coupe gaat vanzelf weer terug naar zijn oude doen.

Als je geen borstvoeding (meer) geeft, kan je menstruatie rond deze week terugkomen. De eerste keren is je cyclus mogelijk nog onregelmatig, maar na verloop van tijd wordt je menstruatie weer zoals je gewend was. Als je menstrueert, betekent het ook dat je weer vruchtbaar bent. Gebruik anticonceptie als je nog even wil wachten met een volgend kindje.

Je kan nu nog erg prikkelbaar zijn. Dit is normaal. Je dag- en nachtritme is anders, je hebt continu de zorg voor een ander (je baby) en je hebt waarschijnlijk slaaptekort. Hierdoor kan je stemming een stuk minder aangenaam zijn. Geef jezelf de tijd en probeer voldoende rust te nemen.

Als je tijdens je zwangerschap last had van spataderen, zijn ze na 3 tot 4 maanden waarschijnlijk al een stuk kleiner. De dikte is afgenomen en ook de zichtbaarheid is verminderd. Gaan ze niet weg? Dan kan je ervoor kiezen om ze te laten verwijderen. Wacht hiermee tot minstens 6 maanden na de bevalling.

Je lichaam is rond deze periode grotendeels hersteld. Je vagina, buikwand en bekkenbodem horen nu geen klachten meer te geven.

6 maanden na je bevalling zijn er al veel vorderingen in je herstel. Je haar groeit weer ‘normaal’, je geheugen is verbeterd en de incontinentie is meestal over. Je bekkenbodem zit op 50% van zijn originele kracht en je mag weer bijna alle sporten uitvoeren. Heb jij nog last van urineverlies of bekkenpijn? Neem dan contact op met je huisarts.

Veel vrouwen geven aan dat de seks 6 maanden na de bevalling weer prettig en goed voelt. Tot die tijd ervaren sommige vrouwen de seks anders. Heb je pijn tijdens het vrijen? Ga dan even langs de huisarts. De seks hoort geen pijn meer te doen, omdat alle wonden in principe hersteld zijn.

Als je huid door je zwangerschap striae en striemen vertoont, kunnen deze vanaf nu langzaam vervagen. Helemaal weg gaat striae nooit, maar de kleur verandert van donkerrood, naar roze, naar huidskleur met een ‘glans laag’. Verzorg je huid goed en houd hem soepel.

Als je borstvoeding geeft of een keizersnede hebt gehad, is de kans groot dat je menstruatie ongeveer een half jaar na de bevalling weer terugkomt. Hij kan ook langer uitblijven. De eerste periode is je cyclus nog onregelmatig, maar dit herstelt vanzelf.

Veel vrouwen zijn ongeveer een half jaar na hun zwangerschap het meest ontevreden over hun figuur. Je vormen kunnen veranderd zijn, je kan nog zwangerschapskilo’s meedragen, je huid kan slapper zijn en je ziet er wellicht moe uit door slaaptekort. Geef jezelf ook hierbij de tijd om te herstellen en probeer voorzichtig te wennen aan je nieuwe lichaam. Misschien ga je weer terug naar het figuur van voor je zwangerschap, misschien ook niet. Je lichaam heeft een topprestatie geleverd en je een prachtige baby gebracht. Wees een beetje lief voor je lijf en jezelf.

Na 12 maanden voel je je waarschijnlijk weer zoals voor je zwangerschap. Je energielevel is hoger, je kan lichamelijk alles weer en de meeste kwaaltjes zijn helemaal verdwenen. Heb je nog fysieke of mentale klachten? Blijf hier niet mee rondlopen, maar zoek hulp. Ga even langs de huisarts en bespreek de mogelijkheden. Deze kan je eventueel doorverwijzen naar de juiste zorgverlener.

Of je na 12 maanden weer op het gewicht van voor je zwangerschap zit, verschilt sterk per persoon. Sommige vrouwen zijn na enkele maanden alweer op hun oude gewicht, bij anderen kan het jaren duren. Het is zelfs mogelijk dat je figuur na je zwangerschap definitief veranderd is. Als je voor je zwangerschap een recht figuur had, kan je nu ineens veel rondingen hebben. Ook komt het regelmatig voor dat vet en vocht zich vooral rond je middel verzamelen, ook wel het bekende zwembandje.

Probeer je niet te veel bezig te houden met afvallen en je gewicht en figuur, maar geniet van al het moois dat je baby je brengt!