Handen wassen voor peuters: zo doe je dat!

Waarom handen wassen?

Het is belangrijk dat je kindje zijn handen regelmatig wast. Hiermee kan je helpen voorkomen dat virussen en bacteriën zich verspreiden. Via zijn handen kan je kleine een virus of bacterie makkelijk doorgeven aan iemand anders. Door regelmatig goed zijn handen te wassen, heeft hij dus minder kans om ze te krijgen of door te geven aan anderen.

Wanneer handen wassen?

Het is slim om in de volgende gevallen je handen te wassen:

• Voordat je eten bereidt of eten aanraakt
• Voor het eten
• Voor het slapengaan
• Na een toiletbezoek (ook het potje!) of het verschonen van de luier
• Na het aanraken van rauw vlees
• Na het (buiten)spelen
• Na hoesten, niezen of het snuiten van de neus (let op: hoest of nies in de binnenkant van je elleboog)
• Na het schoonmaken (op de doeken die je gebruikt kunnen bacteriën zitten)
• Na het knuffelen of aaien van een (huis)dier
• Als je vieze handen hebt

Het belang van handen wassen uitleggen

Voor veel kinderen is handen wassen geen favoriete activiteit. Het is daarom handig om je kind uit te leggen waarom het wassen van de handen zo belangrijk is. Ga in gesprek en neem de tijd om de begrippen ‘proper’ en ‘vuil’ uit te leggen. Vertel bijvoorbeeld dat sommige dingen vuil zijn en dat je daar ziek van kan worden. Door je handen te wassen, word je weer proper.

Je kan hierbij de volgende vragen stellen aan je kindje:

• Wat zijn je handen? Wat doe je daar allemaal mee? Waar heb je ze voor nodig? Laat je kleine hier rustig over nadenken en antwoord op geven.
• Wat is vuil? En wat is proper? En wat betekent dat eigenlijk? Je kan dit eventueel laten zien met bijvoorbeeld vingerverf.
• Hoe vaak en wanneer was jij je handen? Geef ook een aantal voorbeelden wanneer je je handen moet wassen.
• Stel voor om samen nog eens de handen te wassen.

Probeer woorden als ‘beestjes die je ziek maken’ niet te gebruiken. De fantasie van je kindje is groot. Dit soort woorden kunnen daardoor beangstigend zijn voor je kindje.

Handen wassen in 5 stappen

Neem de volgende stappen met je kindje door en was je handen altijd op de volgende manier:

1. Maak je handen goed nat onder de kraan.
2. Doe wat vloeibare zeep op je handen.
3. Wrijf je handen goed over elkaar. Zorg dat de boven- en onderkant van de handen goed onder de zeep zitten. Gebruik daarbij de volgende ‘handenwastechnieken’:
   • Wrijf met je handpalmen over elkaar.
   • Wrijf met je handpalm van de ene hand op de rug van de andere hand. Ga hierbij met je vingers tussen elkaar. Wissel daarna van hand.
   • Buig je vingers, haak ze in elkaar en wrijf opzij. Probeer hierbij de toppen van je vingers goed schoon te maken.
   • Pak je duim vast met je andere hand en maak een draaiende beweging.
   • Buig je vingers (alsof je iets vastpakt) en wrijf met je nagels over je handpalm.
   • Neem een stuk van de polsen mee.
4. Spoel de zeep na 20 seconden goed af met stromend water.
5. Droog je handen en de delen tussen je vingers goed. Gebruik het liefst een papieren doek, die je daarna weggooit. Heb je alleen een stoffen handdoek? Verschoon deze dan iedere dag.

Zo wordt handen wassen leuk

Met de volgende tips wordt handen wassen voor je peuter een feest.

1. Stempel wegpoetsen

Er is een handzeeppomp speciaal voor kinderen, die een stempel afgeeft als je erop drukt. Het duurt 15 tot 20 seconden voordat deze stempel er met goed handen wassen afgaat. De stempel is voor je kindje een leuke reden om zijn handen te wassen.

2. Vrolijke zeeppomp

Je kan vrolijke handzeeppompen met verschillende striphelden kopen. Wat dacht je van handzeep met Nijntje, Woezel & Pip of Frozen? Wedden dat je kleine hier graag zijn handen mee wast?

3. Handenwas-spaarkaart

Maak van handen wassen een spel en beloon je kindje met stickers. Maak een spaarkaart waar je kleine een sticker op mag plakken iedere keer nadat hij zijn handen heeft gewassen. Als je wil kan je afspreken dat je kleine bij een volle spaarkaart een extra beloning krijgt, bijvoorbeeld een extra sticker.

4. Zing liedjes

Maak van handen wassen een feestje en zing liedjes. Niet alleen gezellig, maar ook nog eens handig. De liedjes hieronder duren namelijk precies 20 seconden: de tijd die nodig is om je handen goed te wassen. Zo weet je kindje precies wanneer hij klaar is.

• Lang zal ze leven
• Vader Jacob
• Ik zag twee beren
• Altijd is kort Jakje ziek
• Het regent, het regent, de pannetjes worden nat

5. Geef complimentjes

Je kindje vindt het fijn als jij hem complimenten geeft. Geef hem dus gerust een compliment als hij zijn handen heeft gewassen. Dit moedigt hem aan om het weer te doen en geeft hem zelfvertrouwen.

6. Boekjes en verhalen over handen wassen en vies en schoon

Er zijn veel boekjes en verhalen over handen wassen, of over vies en schoon. Deze kunnen je kindje op een leuke manier helpen om te begrijpen wat vies en schoon is, en waarom het belangrijk is om je handen te wassen.

7. Filmpjes en liedjes over handen wassen

Op YouTube zijn verschillende filmpjes en liedjes te vinden over handen wassen met de favoriete helden van jouw kleine. Zing deze liedjes gerust mee tijdens het handen wassen!

Meer tips voor handen wassen

De volgende tips kunnen je peuter helpen om het handen wassen makkelijker te maken.

• Plaats een opstapje bij de wasbak. Je kindje kan er dan makkelijker bij. Dit voorkomt een grote kliederboel.
• Stroop de mouwen van je kindje op. Zo voorkom je dat zijn mouwen nat worden. Dit kan een broeinest voor bacteriën zijn.
• Geef het goede voorbeeld. Goed voorbeeld doet goed volgen. Je kleine aapt jouw gedrag vast graag na. Als hij ziet dat jij regelmatig je handen wast, zal hij je na gaan doen.
• Doe het voor. Neem de tijd om je kindje voor te doen hoe je goed je handen kan wassen. Doe het tegelijk en geef je kindje tips hoe hij zijn handen goed schoon krijgt. Maak er een gezellig moment samen van. Op die manier onthoudt je kleine het nóg beter.
• Gebruik vloeibare zeep. Op een stuk zeep kunnen bacteriën makkelijker achterblijven. Een handpomp met vloeibare zeep is daarom hygiënischer. Maak de handpomp iedere dag schoon én droog.
• Automatische zeepdispenser. Voor je kindje kan het lastig zijn om een zeeppomp in te drukken. Een automatische zeepdispenser werkt met een bewegingssensor. Dit is voor je kleine een stuk gemakkelijker.
• Droog de handen met een papieren handdoek. Gebruik het liefst een papieren handdoek om de handen te drogen. In een stoffen handdoek kunnen bacteriën achterblijven. Is er geen papier? Verschoon de stoffen handdoek dan iedere dag.
• Houd nagels kort. Er kan veel viezigheid onder de nagels van je kindje komen. Houd de nagels daarom kort. Zit er na het handen wassen nog veel viezigheid onder de nagels? Gebruik dan een nagelborstel.