Voedselallergie bij je kind: zo herken je het

Wat is een voedselallergie?

Bij een voedselallergie krijgt je kind klachten na het eten of drinken van bepaald voedsel. Bijvoorbeeld na het eten van ei of noten of na het drinken van koemelk. De klachten wisselen per kind, van jeukende huiduitslag tot heftige benauwdheid. Ze ontstaan omdat het afweersysteem te sterk reageert. Dit noem je een allergische reactie. Zo’n reactie gebeurt alleen na het eten van het voedingsmiddel waar je kind allergisch voor is.

Sommige allergieën zijn blijvend maar het is ook mogelijk dat je kind eroverheen groeit. In België heeft 2 tot 7 procent van de kinderen een voedselallergie.

Oorzaak voedselallergie

Een voedselallergie begint als je kind voor het eerst in contact komt met het voedingsmiddel. Het afweersysteem denkt dat het voedingsmiddel een gevaarlijke stof is. Het gaat dan allergische antistoffen aanmaken tegen het voedsel. Je kind wordt daardoor overgevoelig voor het voedingsmiddel.

Antistoffen zijn stoffen die normaal heel nuttig zijn. Ze vallen ziekteverwekkers aan. Maar bij een allergische reactie reageert het afweersysteem te overdreven. Wanneer je kindje de volgende keer weer in contact komt met het voedingsmiddel zorgen de antistoffen voor de allergische reactie van het lichaam.

De aanleg voor een allergie is erfelijk. Als er in je familie allergieën voorkomen zoals eczeem en hooikoorts, is de kans groter dat je kind ook een voedselallergie krijgt.

Wanneer heeft mijn kind een voedselallergie?

Je kind kan ergens allergisch voor zijn, maar hier geen of lichte klachten van krijgen die vanzelf weer verdwijnen. Het afweersysteem reageert dan minder heftig. Je kleine heeft dan geen voedselallergie, maar is alleen gevoelig voor het eten of drinken.

Je kind heeft een voedselallergie als het volgende gebeurt:

1. Het afweersysteem maakt antistoffen aan tegen voedsel

2. De antistoffen zorgen voor een allergische reactie

3. Je kind krijgt klachten van deze reactie

Voedselallergie symptomen

De klachten die horen bij een voedselallergie verschillen per allergie en per kind. Meestal krijgt je kind allergie symptomen binnen een half uur tot twee uur na het eten of drinken. Er zijn een aantal verschillende groepen klachten. Vaak zijn er klachten uit meerdere groepen tegelijk, maar alleen één groep is ook mogelijk. Dit zijn de klachtengroepen:

• Huidklachten: jeuk, rode vlekjes, zwelling, galbulten en erger worden van eczeem
• Maag- en darmklachten: diarree, buikpijn , krampen en overgeven
• Luchtwegklachten: benauwdheid, snurken, piepende ademhaling en hoesten
• Mond-, keel- en neusklachten: roodheid, zwelling, jeuk, loopneus en branderig gevoel
• Algemene klachten: prikkelbaar gedrag, huilen, dikke ogen en minder zin om te eten

Het is slim om langs de huisarts te gaan als je kind last heeft van de klachten hierboven. Soms zijn de klachten ernstig en daardoor gevaarlijk. Dan heeft je kind een anafylactische reactie.

Anafylaxie

Een anafylactische reactie, of anafylaxie, kan levensbedreigend zijn. Vaak beginnen de klachten hetzelfde als bij een ‘normale’ allergische reactie. Daarna wordt het snel heftiger. Je kind krijgt moeite met ademhalen door heftige benauwdheid of een opgezwollen keel. Ook kan er een snelle bloeddrukdaling ontstaan, waardoor je kind bewusteloos raakt. Bij anafylaxie gaat het in het hele lichaam mis. Er is dan snel hulp nodig.

Wat te doen bij een acute allergische reactie

Heeft je kind moeite heeft met ademhalen of reageert je kind niet meer goed op jou? Snel reageren is erg belangrijk. Bel gelijk 112. Zorg er daarnaast voor dat je kindje zit of ligt in een houding waarin hij zo goed mogelijk kan blijven ademhalen.

Voedselintolerantie

Het is ook mogelijk dat je kind geen voedselallergie heeft, maar een voedselintolerantie. Deze twee lijken op elkaar, maar zijn toch heel verschillend. Een voedselallergie is een reactie van het afweersysteem.

Een voedselintolerantie heeft niets te maken met het afweersysteem. Bij een voedselintolerantie kan je kind niet goed tegen een stofje in voedsel. Het lichaam kan het niet goed afbreken. Je kan hierdoor dezelfde klachten krijgen als bij een allergie. Vaak zijn de klachten van een intolerantie minder heftig. Als je kleine ergens voedselintolerant voor is, groeit hij hier meestal niet overheen.

De meest bekende voedselallergieën

Er zijn veel verschillende soorten voedselallergieën. De meest bekende voedselallergieën in België en Nederland zijn:

• Koemelk-allergie. Een koemelkallergie komt voor bij ongeveer 1 tot 3 procent van de kinderen. Je kind reageert op het koemelkeiwit in poedermelk. Bij borstvoeding kan je kind allergisch reageren op de koemelk-producten die jij eet of drinkt. Deze komen in je melk terecht.
• Kippenei-allergie. Deze allergie komt veel voor bij jonge kinderen.
• Pinda-allergie. Een pinda-allergie ontstaat vaak in de eerste twee levensjaren. Als je kind eczeem heeft, is er een grotere kans om ook een pinda-allergie te ontwikkelen.
• Noten-allergie. Een noten-allergie is niet hetzelfde als een pinda-allergie. Wel zijn veel kinderen met een pinda-allergie ook allergisch voor noten, en andersom.
• Appel-allergie. Vaak gaat een appelallergie samen met hooikoorts. De klachten van een appel-allergie zijn vaak minder heftig dan van een koemelk-, kippenei-, pinda- of noten-allergie.

Een voedselallergie voor zijn?

Je wil er het liefst voor zorgen dat je kind geen allergie krijgt. Helaas kan je het niet helemaal voorkomen, maar je kan de kans erop wel kleiner maken. Het advies in Nederland is om je kind al pindakaas en ei te geven vóór de leeftijd van 8 maanden.

Doe dit in kleine hoeveelheden. Begin met een halve theelepel per week en bouw dit op naar 3 hele theelepels per week (door een hap of op een boterham). Kies voor 100 procent pindakaas zonder zout en suiker. Kook of bak het ei goed door.

Zijn er veel allergieën in je familie of heeft je kind eczeem? Dan is het slim om nog eerder te starten met het geven van ei en pindakaas. Doe dit dan het liefst voordat je baby 6 maanden oud is.

Onderzoek en diagnose voedselallergie

Om zeker te weten of je peuter een voedselallergie heeft, moet er onderzoek gedaan worden. Als je huisarts aan een voedselallergie denkt, kan deze je doorsturen naar het ziekenhuis.

Je kind kan een bloedonderzoek of een huidtest krijgen. Beide testen zijn niet heel betrouwbaar. Vaak geeft het een verkeerde uitslag (vals-positief). Uit de uitslag van de test komt dan dat je kind allergisch is, maar er zijn geen klachten. In sommige ziekenhuizen worden deze testen daarom niet meer gedaan.

Bloedonderzoek

Een bloedonderzoek kan laten zien of je allergische afweerstoffen aanmaakt. Dit hoeft niet gelijk te betekenen dat het om een allergie gaat. Je kind kan allergische afweerstoffen aanmaken, maar geen klachten hebben. Je kleine is dan alleen gevoelig voor het voedsel. Vaak wordt dan aangeraden om deze voeding juist vaker aan te bieden.

Huidtest

Bij een huidtest wordt er een druppel testvloeistof op de huid aangebracht. Meestal wordt dit op de rug gedaan. Je kleine moet hierna even stilzitten. Na een kwartier wordt de reactie op de huid afgelezen. Een jeukende rode bult wijst vaak op een allergische reactie.

Provocatietest

Je kind moet een tijd lang de voeding niet eten. Daarna komen jullie samen een dag naar het ziekenhuis. Je kind krijgt dan in opgebouwde hoeveelheden het eten waarvoor hij (waarschijnlijk) allergisch is. Als er een heftige reactie is, kan er gelijk ingegrepen worden. Dit is de meest betrouwbare manier om een voedselallergie vast te stellen.

Behandeling

Er bestaan geen medicijnen om een voedselallergie te genezen. Wel zijn er medicijnen die de klachten bij een allergische reactie tegengaan. Bij lichte klachten kunnen tabletjes genoeg zijn.

Bij een anafylactische reactie is noodmedicatie nodig, de EpiPen. Dit is een spuit gevuld met adrenaline, die je één keer kan gebruiken. Het zorgt ervoor dat de ernstige klachten snel minder worden. Het werkt alleen maar kort. Daarom moet je na het gebruik van de spuit altijd naar het ziekenhuis.

De behandeling van een voedselallergie is om het voedsel die de klachten geeft, niet meer te eten. Als er voor meerdere voedingsmiddelen een allergie is, kijkt er een diëtist mee. Het blijft namelijk ook belangrijk dat je kleine alle belangrijke voedingsstoffen binnenkrijgt. De diëtist kan samen met jullie kijken naar ‘veilige’ vervangers.

Tips bij een voedselallergie

Heeft jouw kind last van een voedselallergie? Het is soms best moeilijk om hiermee om te gaan. Je moet goed op letten bij het eten. De tips hieronder kunnen je helpen om hiermee om te gaan.

• Laat het je vrienden en familie weten. Op die manier kunnen zij ook in de gaten houden dat je kind het voedsel niet binnenkrijgt. Daarnaast is het fijn om je zorgen te kunnen delen.
• Meld het bij school of de opvang. Het is belangrijk dat alle mensen die voor je kind zorgen weten van de voedselallergie. Maak een lijstje van wat je kind niet mag eten en wat er moet gebeuren als er klachten zijn.
• Lees altijd goed een etiket. Je wil zeker weten dat je kind geen eten binnenkrijgt waar hij allergisch voor is. Check daarom bij twijfel altijd de etiketten.
• Maak een lijst voedingsmiddelen. Het kost veel tijd om steeds dezelfde etiketten te lezen. Maak daarom een lijst van wat wel en niet gegeten mag worden en plak deze op de koelkast. Zo hoef je niet alles te onthouden.
• Neem je eigen snacks mee. Ga je buiten de deur wat eten of drinken met je peuter? Neem dan altijd je eigen tussendoortjes mee. Zo voorkom je teleurstelling bij je peuter als jullie iets krijgen wat je kind niet mag eten.
• Check de menukaart. Ga je uit eten met je peuter? Bekijk dan thuis al de menukaart van het restaurant. Zo weet je welke keuzes op het menu veilig zijn. Geef ook altijd aan dat je kleine ergens allergisch voor is. Dan kunnen ze hier in de keuken extra op letten.
• Oefen met de adrenalinepen. Heeft je kind een allergie waarbij een EpiPen nodig is? Zorg dan dat er altijd iemand de buurt is die weet hoe deze pen gebruikt moet worden.