Zwangerschapsjeuk: hoe komt het en wat kan je eraan doen?

Wat is zwangerschapsjeuk?

Zwangerschapsjeuk is, zoals de naam al zegt, een vorm van jeuk die uniek is voor de zwangerschap. Meestal jeukt alleen een bepaald lichaamsdeel zoals je buik, je borsten of je bovenbenen, maar het kan ook heel goed over je gehele lichaam voorkomen. Gelukkig verdwijnt het na de bevalling meestal weer. De jeuk kan verschillende oorzaken hebben.

Hoe ontstaat zwangerschapsjeuk?

De meest voorkomende oorzaken zijn onschuldig en passen perfect in het plaatje van ‘je veranderende lijf’. Zoals veel andere zwangerschapskwalen is deze jeuk een gevolg hiervan.

Groei buik

Met het groeien van je buik en borsten wordt je huid flink op de proef gesteld. De groei gaat sneller dan je huid kan bijhouden en er komt heel wat spanning op te staan. Deze spanning op de huid en het uitrekken ervan kan jeuk geven. Een beetje zoals de manier waarop een knellend kledingstuk jeuk kan veroorzaken. De jeuk is trouwens geen voorspeller voor het krijgen van zwangerschapsstriemen (striae).

Betere doorbloeding

Tijdens de zwangerschap beschik je over een betere doorbloeding in je hele lichaam. Hierdoor heb je het sneller warm en deze warmte op je huid kan je weer overal de kriebels bezorgen. Dit zorgt er dus voor dat je ook last kunt hebben van jeuk op je armen, benen of rug.

Droge huid

Buiten de zwangerschap is een droge huid al een oorzaak voor gekriebel, maar in de zwangerschap helemaal. Je oprekkende huid heeft namelijk meer behoefte aan vocht en zal daarom sneller uitdrogen. Goed en regelmatig insmeren met een hydraterende crème dus!

Andere oorzaken voor jeuk tijdens de zwangerschap

Naast bovenstaande onschuldige oorzaken voor zwangerschapsjeuk, zijn er een aantal huidaandoeningen die voor jeuk kunnen zorgen tijdens je zwangerschap. Hierbij is de jeuk vaak hevig en continu aanwezig, in tegenstelling tot de eerder genoemde oorzaken.

Eczeem

Had je vroeger als kind al last van eczeem of ben je allergiegevoelig? Dan kan het heel goed dat je in je huidige zwangere toestand (weer) last krijgt van eczeem. Ook is het mogelijk dat je voor het eerst eczeem krijgt nu je zwanger bent. Dat komt doordat de zwangerschap je immuunsysteem door de war schopt.

Vaak treedt deze vorm van jeuk vroeg in de zwangerschap op. Atopisch (of allergisch) eczeem in de zwangerschap kan eruit zien als ‘gewoon’ eczeem (rode huid, schilferende plekken) of het kan zich uiten in vooral jeuk en jeukbulten. In het begin is er soms niets te zien en kan je alleen jeuk hebben. Het is goed te behandelen en onschadelijk voor jou en je kindje.

PUPPP

PUPPP staat voor ‘pruritic urticarial papules and plaques of pregnancy’. Een hele mondvol, die je snel weer mag vergeten. Zo’n 1 % van de zwangeren krijgt hiermee te maken en het is daarmee de meest voorkomende jeukende huidaandoening tijdens de zwangerschap. Het geeft een huiduitslag, waarbij in het derde trimester talloze verheven jeukende bultjes en soms ook blaasjes ontstaan op de huid van je buik, met name rondom de striae.

De uitslag kan zich uitbreiden naar de rest van het lichaam, maar het gezicht blijft gelukkig gespaard. Het is hinderlijk, maar onschuldig. De oorzaak is onbekend, maar het is gelukkig goed door de huisarts te behandelen met hormooncrèmes of zalfjes.

Zwangerschapscholestase

Bij zwangerschapscholestase ontstaat onder invloed van hormonen stuwing van gal in de galwegen, de gal loopt als het ware niet door. Hierdoor kunnen galzouten (afvalstoffen uit de lever) zich ophopen in je lichaam en hevige jeuk veroorzaken. Er is geen huiduitslag zichtbaar. Wel kunnen er andere klachten zijn zoals verminderde eetlust, misselijkheid en je niet lekker voelen. Ook kan je urine donkerder kleuren, je huid gelig worden (geelzucht) en je ontlasting kan er vetter of ontkleurd uitzien.

Deze aandoening kan gepaard gaan met een verstoorde leverfunctie en kan complicaties geven voor je kindje, zoals vroeggeboorte, een laag geboortegewicht en zelfs sterfte. Geen onschuldige jeuk dus! Het is daarom belangrijk dat je bij vermoeden van deze aandoening langsgaat bij de gynaecoloog. Deze begeleidt je zwangerschap verder en houdt jouw gezondheid en die van je kindje goed in de gaten.

Herpes gestationis (of Pemphigoid gestationis)

In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, heeft deze ziekte niks met het herpesvirus, de veroorzaker van een koortslip, te maken. Herpes gestationes is een zeldzame blaarziekte, die gedurende de hele zwangerschap kan optreden. Het is een auto-imuunziekte waarbij antistoffen tegen de huid worden aangemaakt. Hierdoor ontstaan hevig jeukende blaasjes en blaren, die beginnen op de buik en zich uitbreiden naar de rest van het lichaam. Kenmerkend is dat de huidafwijkingen ook in de navel voorkomen.

Ook deze aandoening is niet zonder risico’s, aangezien het samengaat met een verhoogd risico op vroeggeboorte en groeivertraging. Als je van deze blaarziekte last krijgt, wordt je behandeld door de dermatoloog en begeleidt de gynaecoloog je zwangerschap.

Wat kan je zelf doen aan zwangerschapsjeuk?

Heel hinderlijk, die jeuk! Gelukkig zijn er een aantal dingen die je zelf kan doen om de last te verlichten. Het hangt natuurlijk van de oorzaak af, maar deze tips kunnen je helpen:

• Een uitdaging wellicht, maar probeer niet te krabben. Het maakt de jeuk alleen maar erger en beschadigt bovendien je huid.
• Kleed je niet te warm.
• Douche en badder niet te lang en niet te heet. Hiervan droogt je huid uit.
• Insmeren met een vochtinbrengende crème of huidolie zorgt ervoor dat je huid goed gehydrateerd blijft en helpt daarmee jeuk te voorkomen. Gebruik bij voorkeur een ongeparfumeerde variant.
• Mentholpoeder of -gel zijn verkrijgbaar bij de apotheek en kunnen de jeuk wat verlichten.
• Draag katoenen kleding, deze is luchtdoorlatend en hiermee kan je huid ‘ademen’.
• Wisselbaden, waarbij je eindigt met koud water, kunnen de jeuk verminderen
• Koude, natte kompressen op de jeukende plekken geven ook verlichting.
• Veel water drinken helpt tegen het uitdrogen van je huid.

Wanneer naar de dokter met zwangerschapsjeuk?

Heb je hevige, allesoverheersende jeuk? Ga dan langs de huisarts. Het zou kunnen dat je één van de beschreven huidaandoeningen hebt. De huisarts kan deze dan behandelen of je doorverwijzen. Zeker als je andere klachten of uitslag bij de jeuk hebt, is het verstandig deze door de gynaecoloog te laten beoordelen. Het kan sowieso geen kwaad je klacht met je vroedvrouw, gynaecoloog of huisartste bespreken.

Heb je het artikel kunnen uitlezen zonder te krabben? Blijkbaar helpt afleiding ook goed tegen jouw jeuk! 😉